Üveit nedir ? Üveit atağı nedir ?

Gözün iris, siliyer cisim ve koroid’den oluşan tabakalarında (bazen damar tabaka da denilir) meydana gelen iltihaplanmaya “üveit” adı verilir. Müzmin seyirli olan bu hastalıkta zaman içinde tekrarlayan şekilde görülen alevlenmelere “üveit atağı” adı verilir. Uvea bölgesindeki iltihaplar yerleşim durumlarına göre iki gruba ayrılır. Önde daha çok irisin ve siliyer cismin ön bölgesinin iştirak ettiği iltihaplar “ön üveit” olarak adlandırılır ve tedaviye kolay ve iyi cevap verir. Arka bölgede koroid ve bazen da retinanın iştirak ettiği iltihaplar ise “arka üveit” olarak adlandırılır. Arka üveit özellikle tedavisiz bırakıldığında ciddi kalıcı görme kayıplarına yol açabilir. “Pars planit” ise koroid ve retinanın periferik bölgesinde yani siliyer cisme yakın bölgelerinde meydana gelen özel iltihabi durumlara verilen addır. Görmenin riske edilmediği durumlarda tedavisiz sık kontroller ile izlenebilir. Ciddi hasar bırakmayan özelliğe sahiptir. Arka üveitlerde komşuluk  yolu ile retinanın iştiraki ya da kendisinin direkt olarak olaya katılması ile görülen durum “korioretinit” olarak bilinir. Gözün arka kısmında görme siniri ve makula dediğimiz merkezi bölgeleri ilgilendiren iltihaplar ciddi görme azalmasına yol açar, periferik bölgede ise görme keskinliği direkt olarak etkilenmez adacık tarzında görme kayıplarına neden olur.

Üveitin nedenleri nelerdir ?

Üveitte sorumlu etkenler çoğunlukla bilinmemektedir, bunları “idiyopatik” olarak adlandırıyoruz. Bir grup üveitler ise vücudun diğer bir bölgesindeki spesifik bir hastalığın eşliğinde görülebilir. Bunlar arasında belsoğukluğu (sifilis), verem (tüberküloz), bruselloz, herpes, ve AIDS gibi enfeksiyöz hastalıklar vardır. Ayrıca kollajen doku ve otoimmün kaynaklı olarak tanımladığımız genel vücut (sistemik) hastalıkları eşliğinde de üveit görülebilir. Bunlara örnek olarak Behçet hastalığı, sarkoidoz, ankilozan spondilit, ve romatoid artrit verilebilir. Yine bazı tümörlerin eşliğinde de üveit gelişebilir. Bu nedenle üveit gelişen hastaların göz doktorlarınca ayrıntılı tıbbi hikayeleri alınmalı ve ayrıntılı göz muayenesi yapılmalıdır. Sistemik hastalık şüphesi uyandıran hastalara ise altta yatan hastalığın ortaya çıkarılması için ilgili vücut muayenesi ve laboratuvar testleri gerekebilir.

Üveit atağının belirtileri nelerdir ?

Üveit gözün ön bölgesi ile sınırlı olduğunda alevlenme dönemlerinde gözde kızarıklık, bulanık görme veya görmede azalma, göz çevresinde ağrı, ışığa karşı hassasiyet ve uçuşmalar şeklinde belirti verir. Alevlenme veya aktivasyon arka bölgede ise belirtiler çoğunlukla bulanık görme ve görme azalması şeklindedir. Alevlenme merkezi bölgede ise ortaya çıkış ani görme azalması şeklindedir ve dokularda hasar oluşturduğundan kalıcı görme kayıpları ortaya çıkar. Merkezi bölgenin dışında meydana gelen alevlenme ve hasarlar görmede bulanıklık ile kendini gösterir ve bunlar her ne kadar sekel bırakarak sonlansa da makula etkilenmediği sürece kalıcı görme kaybı yoktur.

Üveit tedavisi

Tek başına (izole), nedeni belli olmayan (idiyopatik) veya sistemik hastalıkların varlığında olan üveitler detaylı olarak değerlendirildikten sonra tedavi programlarına alınır. Örneğin verem (tüberküloz) enfeksiyonu nedeni ile üveit gelişen bir hastanın üveit tedavisi ile birlikte tüberküloz enfeksiyonunun da tedavisi yapılmalıdır.

Üveit tedavisinde kullanılan başlıca ilaçlar:

I. Kortikosteroidler: İzole ön üveiti olan hastalarda genellikle kortikosteroid içeren damlalar ve bazen merhemler kullanılır. Arka veya panüveiti olan hastalara ise sistemik kortikosteroidler verilir.  Kortikosteroidler ciddi yan etkileri olan ilaçlardır.Bu tedaviyi alanlar tuz kısıtlamasına, kan şekeri ve sistemik tansiyon kontrolüne dikkat etmelidirler.
II. Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar (azatioprin, siklosporin A, siklofosfamid ve interferon gibi): Arka veya panüveiti olan olgularda tutulumun şiddeti ve atakların sıklığına göre bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar tek veya kombine olarak kullanılır.
III. Diğer: Ön üveitte kortikosteroid içeren damlaların yanı sıra göz bebeğini genişletici damlalar yapışıklıkları önlemek ve göz çevresindeki ağrıyı azaltmak amacı ile kullanılırlar.

Her ilacın bir veya birden çok yan etkisi bulunur.
Ayrıca hastalardan beklenilen hekimin önerilerine dikkatle uymaları ve takiplerini düzenli olarak yaptırmalarıdır. Bu arada ilaçların düzensiz kullanımı veya aniden kesilmeleri sonucu üveit atakları gelişebileceğinden bu hususta da titiz davranılmalıdır.

Üveitte ne gibi durumlarda göz ameliyatı önerilir ?

Üveitli gözlerde zaman içinde hastalığa veya tedavide kullanılan ilaçlara bağlı komplikasyonlar gelişebilir. Katarakt bu komplikasyonlardan biridir ve tedavisi ameliyat ile yapılır. Bazı özel üveit tipleri dışında genellikle göz içine mercek yerleştirilebilir. Yeni damar oluşumları neticesinde meydana gelen ve gerilemeyen camsı cisim (vitreus) içi kanama, vitreus içinde yoğun iltihabi yanıt neticesinde gelişen yoğunlaşma ve kesiflikleri olan ve ayrıca ilaçla tedaviye yanıt alınamayan kistoid makula ödemli hastalara ise vitrektomi adı verilen ameliyatın uygulanması gerekebilir.